SEMEY MEDICAL UNIVERSITY

(Nauka i Zdravookhranenie)

Рецензияланатын медициналық ғылыми-практикалық журнал

Ғылым және денсаулық сақтау

Кеңейтілген іздеу

ІШЕК ҚАБЫНУ АУРУЛАРЫНЫҢ КЛИНИКО-ПАТОГЕНЕЗДІК ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ: ӘДЕБИ ШОЛУ

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.34689/ffg4md18

Кілт сөздер:

Ішектің қабыну ауруы (АІЖҚА), асқазан-ішек жолы, ойық жаралы колит, Крон ауруы

Аңдатпа

Кіріспе және мақсаттар: Асқазан-ішек жолының қабыну аурулары (АІЖҚА), оның ішінде ойық жаралы колит пен Крон ауруы, жаһандық деңгейде денсаулық сақтау жүйесіне елеулі қиындықтар туғызып отыр және олардың таралуы өсуде. Дегенмен, Қазақстанда бұл саладағы зерттеулер шектеулі және негізінен сипаттамалық сипатта. Бұл шолу Қазақстандағы АІЖҚА-ның клиникалық және патогенездік ерекшеліктерін нақтылап, диагностикалық және емдеу тәсілдерін жетілдіруді көздейді. Ортақ заңдылықтарды анықтау үшін жүйелі шолу жүргізілді. Мақсаттар: Қазақстандағы қабыну ішек ауруларының клиникалық және патогенездік ерекшеліктерін бағалап, олардың диагностикасы мен еміне әсерін анықтау. Әдістер: 2014 жылдан бастап бүгінгі күнге дейін PubMed, Scopus, MEDLINE, EMBASE және Cochrane мәліметтер базаларында жарияланған жүйелі шолулар мен ғылыми зерттеулер талданды. Соңғы он жылдықта жарияланған және Қазақстандағы ішек қабыну ауруларына арналған 60 мақалаға ерекше назар аударылды, себебі қолжетімді деректер шектеулі әрі сипаттамалық сипатта. Қорытындылар: Бұл шолу Қазақстанда қабыну ішек ауруларының таралуының артып келе жатқанын және олардың клиникалық және патогенездік жақтарын түсінудегі елеулі қиындықтарды айқындайды. Диагностика мен емдеудегі жетістіктерге қарамастан, АІЖҚА-ның нақты этиологиясы әлі де белгісіз. Ойық жаралы колит пен Крон ауруының ажыратылуындағы қиындықтар, сондай-ақ шырышты қабаттың жазылу маркерлерінің бірізді болмауы, диагностикалық критерийлерді стандарттаудың маңыздылығын көрсетеді. Қатаң әдіснамалық талаптарға сай ауқымды зерттеулер АІЖҚА туралы түсінікті тереңдетуге және емдеу стратегияларын жетілдіруге қажет. Бұл ғылыми олқылықтарды жою – аймақтағы денсаулық сақтау сапасы мен науқастардың өмір сүру сапасын арттыру үшін өте маңызды. 

Автор өмірбаяндары

  • Айгерим Жаппаркулова

    Faculty of Postgraduate Medical Education, Khoja Akhmet Yassawi International Kazakh-Turkish University, Shymkent, Kazakhstan; E-mail: aigerim.japparkulova@ayu.edu.kz; Phone: +7 702 883 8210; ORCID 0009-0006-8841-2051

  • Талгар Абилов

    Candidate of Medical Sciences, Department of Microbiology, Virology and Immunology, Faculty of Medicine, Rector of Marat Ospanov West Kazakhstan Medical University, Aktobe, Kazakhstan; E-mail: abilovtalgar@gmail.com; Phone: +7 702 227 2813; ORCID 0009-0001-0390-0966

  • Нурсултан Нурдинов

    PhD, Senior Lecturer of «Fundamental Medical Sciences» department, Khoja Akhmet Yassawi International Kazakh-Turkish University, E-mail: nursultan.nurdinov@ayu.edu.kz, Phone: +77053787891; ORCID 0000-0001-5341-7211

  • Максат Аймаханов

    Senior Lecturer of «Fundamental Sciences» department; Khoja Akhmet Yassawi International Kazakh-Turkish University; E-mail: maksat.aimakhanov@ayu.edu.kz; Phone: +77785356852; ORCID 0000-0002-3295-3493

  • Гульназ Нускабаева

    Candidate of medical sciences, associate professor, Dean of the «Faculty of Medicine», Khoja Akhmet Yassawi International Kazakh-Turkish University; E-mail: nuskabayeva.gulnaz@ayu.edu.kz; Phone: +77052853131; ORCID 0000-0003-2139-3221

  • Карлыгаш Садыкова

    PhD, head of «Special clinic subjects» department; Khoja Akhmet Yassawi International Kazakh-Turkish University; E-mail: karlygash.sadykova@ayu.edu.kz; Phone: +77077316476; ORCID 0000-0002-9120-8565

  • Эльмира Тулешова

    Candidate of Chemical Sciences, Associate Professor of «Fundamental Medical Sciences» department; Khoja Akhmet Yassawi International Kazakh-Turkish University; E-mail: elmira.tuleshova@ayu.edu.kz; Phone: +7 778 176 5176; ORCID 0000-0003-2249-9570

  • Арайлым Тастемирова

    Teacher of Biology, Department of Biology, "Nomad School" innovative school-lyceum, Turkestan, Kazakhstan; E-mail: arailymtastemirovaa@gmail.com; Phone: +77053647498; ORCID 0009-0008-2113-7459

Әдебиеттер тізімі

Japparkulova A., Abilov T., Nurdinov N., Aimakhanov M., Nuskabayeva G., Sadykova K., Tuleshova E., Tastemirova A. Clinical and pathogenetic features of inflammatory bowel diseases: а literature review // Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2025. Vol.27 (2), pp. 188-197. doi 10.34689/SH.2024.27.2.021

Жаппаркулова А.Б., Абилов Т.С., Нурдинов Н.С., Аймаханов М.С., Нускабаева Г.О., Садыкова К.Ж., Тулешова Э.Ж., Тастемирова А.Б. Клинико-патогенетические особенности воспалительных заболеваний кишечника: обзор литературы // Наука и Здравоохранение. 2025. Т.27 (2), С. 188-197. doi 10.34689/SH.2024.27.2.021

Жаппаркулова А.Б., Абилов Т.С., Нурдинов Н.С., Аймаханов М.С., Нускабаева Г.О., Садыкова К.Ж., Тулешова Э.Ж., Тастемирова А.Б. Ішек қабыну ауруларының клинико-патогенездік ерекшеліктері: әдеби шолу // Ғылым және Денсаулық. 2025. Т.27 (2), Б. 188-197. doi 10.34689/SH.2024.27.2.021

Жүктеулер

Жарияланды

2025-11-05

Журналдың саны

Нөмір 27 № 2 (2025): Шығарылым 2

Бөлім

Статьи

Категориялар

Лицензия

Авторлық құқық (c) 2025 Рецензируемый медицинский научно-практический журнал «Наука и здравоохранение»

Creative Commons лицензиясы

Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Дүние жүзінде.

Дәйексөзді қалай келтіруге болады

ІШЕК ҚАБЫНУ АУРУЛАРЫНЫҢ КЛИНИКО-ПАТОГЕНЕЗДІК ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ: ӘДЕБИ ШОЛУ. (2025). Рецензируемый медицинский научно-практический журнал «Наука и здравоохранение», 27(2), 188-197. https://doi.org/10.34689/ffg4md18

Осы автордың (немесе авторлардың) ең көп оқылатын мақалалары

Ұқсас мақалалар

1-10 тен 195

Бұл мақала үшін Кеңейтілген нұсқалар бойынша ұқсас мақалаларды іздеу.