SEMEY MEDICAL UNIVERSITY

(Nauka i Zdravookhranenie)

Рецензияланатын медициналық ғылыми-практикалық журнал

Ғылым және денсаулық сақтау

Кеңейтілген іздеу

ОНКОЛОГИЯЛЫҚ НАУҚАСТАРҒА ПАЛЛИАТИВТІК КӨМЕК КӨРСЕТУ БОЙЫНША ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ТӘЖІРИБЕ: МӘСЕЛЕЛЕР, ҚИЫНДЫҚТАР ЖӘНЕ ДАМУ БОЛАШАҒЫ. ӘДЕБИЕТТІК ШОЛУ

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.34689/rds05n39

Кілт сөздер:

паллиативтік көмек, онкологиялық науқастар, паллиативтік көмек үлгілері, хоспистік көмек, ауырсынуды басу, паллиативтік көмектегі телемедицина

Аңдатпа

Кіріспе: Онкологиялық науқастарға паллиативті көмек-қатерлі ісіктің соңғы немесе дамыған сатысы бар науқастардың өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған қазіргі онкологияның маңызды құрамдас бөлігі. Ол ауырсыну, жүрек айну, шаршау және психологиялық бұзылулар сияқты белгілерді жеңілдетуге және пациенттерге де, олардың отбасыларына да эмоционалды және рухани қолдау көрсетуге бағытталған. Соңғы онжылдықтарда паллиативтік көмек жоғары мамандандырылған қызметтен бүкіл әлем бойынша денсаулық сақтау жүйелеріне көбірек енетін қатерлі ісік ауруларын емдеудің негізгі аспектісіне айналды. Маңыздылығына қарамастан, жоғары сапалы паллиативті көмекке қол жетімділік шектеулі болып қалады, әсіресе табысы төмен және орташа елдерде. Денсаулық сақтау жүйесі дамыған көптеген елдер паллиативтік көмек қызметтерінің қолжетімділігі мен сапасын арттыруда айтарлықтай жетістіктерге жетті, бірақ проблемалар, соның ішінде дайындалған мамандардың жетіспеушілігі, фрагментті қаржыландыру және өлім мен өмірдің соңына байланысты мәдени стигматизация сақталады. Мақсаты: Онкологиялық науқастарға паллиативтік көмек көрсетудің халықаралық тәжірибесін сыни талдау, денсаулық сақтаудың әртүрлі жүйелерінде даму үшін сын-қатерлерді, проблемалар мен мүмкіндіктерді зерттеу болып табылады. Іздеу стратегиясы: Онкологиялық науқастарға паллиативті көмек туралы әдебиеттерді шолу үшін келесі тәсіл қолданылады. Іздеу PubMed, Scopus, Web of Science және басқалары сияқты негізгі ғылыми дерекқорларда жүргізілді. Шолуға 2015-2025 жылдар аралығында жарияланған және онкологиялық науқастарға ересектерге паллиативтік көмек көрсетуге арналған рецензияланған мақалалар кірді. Паллиативтік көмекке қатысы жоқ немесе педиатрияға байланысты зерттеулер алынып тасталды. Іздеу тіл мен жарияланған күні бойынша (соңғы 10 жыл ішінде) кілт сөздер мен сүзгілердің тіркесімін қамтиды. Дереккөздердің ауқымын кеңейту үшін жеке мақалалардағы сілтемелер мен сарапшылардың деректері қарастырылды. Нәтижелер мен қорытындылар: Әдебиеттерге шолу онкологиялық науқастарға паллиативтік көмек дамыған елдерде де, дамушы елдерде де әртүрлі модельдерді қолдану арқылы айтарлықтай өзгерістерге ұшырағанын көрсетеді. Жұмыс күшінің жетіспеушілігі, фрагментті қаржыландыру, дәрігерге уақтылы жолдама бермеу және опиоидтарға қол жетімділіктің шектелуі сияқты мәселелер бүкіл әлемде жалғасуда. Телемедицина және пәнаралық денсаулық сақтау топтары сияқты инновациялар медициналық көмектің қолжетімділігі мен сапасын жақсарту тұрғысынан перспективалы болды, бірақ оларды енгізу сәйкес келмейді. Дамыған елдердің интеграцияланған жүйелері бар, ал орташа табысы бар елдер нормативтік-құқықтық және ресурстық шектеулерге тап болуда.

Автор өмірбаяндары

  • Айгерим Мукушева

    PhD student in the 2nd year the Department of Public Health, NCJSC “Semey Medical University,” Semey, Republic of Kazakhstan; е-mail: aigerim.mukusheva@smu.edu.kz; Cell phone: +77076087273; https://orcid.org/0000-0002-7046-4375

  • Зайтуна Хисметова

    Candidate of Medical Sciences, Professor, Head of the Department of Public Health, NCJSC “Semey Medical University,” Semey, Republic of Kazakhstan; е-mail: zaituna.khismetova@smu.edu.kz; Cell phone: +77772582681; ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5937-3045.

  • Назым Искакова

    PhD, Lecturer at the Department of Public Health, NCJSC “Semey Medical University,” Semey, Republic of Kazakhstan; е-mail: nazym.iskakova@smu.edu.kz; Cell phone: +77751030454; ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5631-5499

  • Динара Серикова-Есенгельдина

    PhD, Lecturer at the Department of Public Health, NCJSC “Semey Medical University,” Semey, Republic of Kazakhstan; е-mail: dinara.esengeldina@smu.edu.kz; Cell phone: +77785886986; ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9470-9488

  • Алия Атабаева

    PhD, Lecturer at the Department of Public Health, NCJSC “Semey Medical University,” Semey, Republic of Kazakhstan; е-mail: aliya.atabayeva@smu.edu.kz; Cell phone: +77753900269; ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7725-2255

  • Бибинур Сыдыкова

    PhD, Head of the Department of Epidemiology, Evidence-Based Medicine and Biostatistics Kazakhstan Medical University "KSPH", Almaty, Republic of Kazakhstan е-mail: bibinursk@gmail.com; Cell phone: +77751760441; https://orcid.org/0000-0002-7013-3461

  • Ернар Тұрсынбет

    PhD, Deputy General Director, National Centre of Sports Medicine and Rehabilitation, Astana, Republic of Kazakhstan, е-mail: yernartursynbet@gmail.com., Cell phone: +77012185298; https://orcid.org/0000-0003-1871-1954

Әдебиеттер тізімі

Mukusheva A.A., Khismetova Z.A., Iskakova N.S., Serikova-Yessengeldina D.S., Atabayeva A.K., Sydykova B.K., Tursynbet Ye. International experience of palliative care for cancer patients: challenges, issues, and development prospects. Literature review // Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2025. Vol.27 (4), pp. 144-153. doi 10.34689/SH.2025.27.4.019

Мукушева А.А., Хисметова З.А., Искакова Н.С., Серикова-Есенгельдина Д.С., Атабаева А.К., Сыдыкова Б.К., Турсынбет Е. Международный опыт паллиативной помощи онкологическим пациентам: проблемы, вызовы и перспективы развития. Обзор литературы // Наука и Здравоохранение. 2025. Vol.27 (4), С.144-153. doi 10.34689/SH.2025.27.4.019

Мукушева А.А., Хисметова З.А., Искакова Н.С., Серикова-Есенгельдина Д.С., Атабаева А.К., Сыдыкова Б.К., Тұрсынбет Е. Онкологиялық науқастарға паллиативтік көмек көрсету бойынша халықаралық тәжірибе: мәселелер, қиындықтар және даму болашағы. Әдебиеттік шолу // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2025. Vol.27 (4), Б. 144-153. doi 10.34689/SH.2025.27.4.019

Жүктеулер

Жарияланды

2025-11-03

Журналдың саны

Нөмір 27 № 4 (2025): Шығарылым 4

Бөлім

Статьи

Категориялар

Лицензия

Авторлық құқық (c) 2025 Рецензируемый медицинский научно-практический журнал «Наука и здравоохранение»

Creative Commons лицензиясы

Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Дүние жүзінде.

Дәйексөзді қалай келтіруге болады

ОНКОЛОГИЯЛЫҚ НАУҚАСТАРҒА ПАЛЛИАТИВТІК КӨМЕК КӨРСЕТУ БОЙЫНША ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ТӘЖІРИБЕ: МӘСЕЛЕЛЕР, ҚИЫНДЫҚТАР ЖӘНЕ ДАМУ БОЛАШАҒЫ. ӘДЕБИЕТТІК ШОЛУ. (2025). Рецензируемый медицинский научно-практический журнал «Наука и здравоохранение», 27(4), 144-153. https://doi.org/10.34689/rds05n39

Осы автордың (немесе авторлардың) ең көп оқылатын мақалалары

Ұқсас мақалалар

1-10 тен 236

Бұл мақала үшін Кеңейтілген нұсқалар бойынша ұқсас мақалаларды іздеу.